Менопауза кезінде аналық без кистасы
Кисталар - аналық бездің ішіндегі түзілімдер. Олар көбінесе сұйықтықпен толтырылады. Егер сіз кистаны тапсаңыз, қорықпаңыз, олар репродуктивті жастағы әйелдерде жиі кездеседі. Менопаузада және постменопаузада аналық без кисталары әлдеқайда сирек пайда болады.
Мазмұны:
- Менопауза кезіндегі аналық без кисталарының түрлері
- Менопаузадағы аналық без кистасының даму себептері
- Симптомдар
- Диагностикалық әдістер
- Менопауза кезінде аналық без кисталарын емдеу әдістері
Менопауза кезіндегі аналық без кисталарының түрлері
Кисталар кішкентай және үлкен - 1-ден 15-20 см-ге дейін және одан да көп болуы мүмкін. Олардың мөлшері емделуге немесе емделмеуге байланысты ұлғаюы немесе кішіреюі мүмкін.
Постменопауза кезеңіне кіретін әйелдерде кисталардың барлық белгілі түрлері табылмайды, өйткені олардың көпшілігі репродуктивті функциясымен және оның аясында болатын гормондық процестермен байланысты.
Репродуктивті кезеңдегі әйелдерде кисталардың келесі түрлері жиі кездеседі (оларды функционалды деп те атайды):
- Фолликулярлық – ең таралған және ең қауіпсіз, фолликул орнында пайда болады;
- Лютеальды – сары денеден пайда болады, өте баяу өседі.
Әдетте, функционалдық кисталар емдеуді қажет етпейді және өздігінен жойылады. Олар кейбір жағдайларда 5 см-ге жетуі мүмкін және уақыт өте келе азаяды. Әдетте олар жай бақылап қадағалайды және арнайы белгілер болмаса оларға тиіспейді. Оларды алып тастау керек пе, дәрігер шешеді.
Функционалды кисталардан басқа кездесетін түрлер:
- Дермоидты: туа біткен және эмбрионалды ұлпаның бөлшектерінен тұрады;
- Параовариалды: ағзаның қосымшаларынан дамуының бұзылуына байланысты пайда болады, тек хирургиялық жолмен емделеді;
- Эндометриоидты: егер әйелде эндометриоз сияқты ауру болса, аналық безде дамуы мүмкін
Климакс кезінде аналық без кистасының пайда болу себептері
Менопаузадағы аналық без кисталарының ең көп тараған себептерінің арасында:
- жиі түсік жасату, түсік тастау проблемалары;
- кіші жамбас қуысындағы адгезиялық процесс;
- жатыр мен аналық бездерге жасалған операциялар;
- несеп-жыныс жүйесінің созылмалы қабыну аурулары;
- эндокриндік аурулар;
- дәрігердің тағайындауысыз гормондармен емделу.
Егер әйелде екі немесе одан да көп себептер болса, аналық бездерде ісіктердің пайда болу ықтималдығы артады.
Симптомдары
Кішкентай мөлшердегі кисталардың көпшілігі ешқандай жолмен көрінбейді, ал дәрігерге барар алдында әйел ісіктің бар екендігі туралы білмейді. Алайда, егер белгілер пайда болса, емдеу үшін дереу гинекологпен байланысу керек.
Менопауза кезінде аналық без кистасының жалпы белгілері:
- іштің төменгі бөлігіндегі тартылу ауруы;
- саты (жамбас сүйектерінің қосылған жері) аймақта қысым мен ауырлық сезімі;
- еттекір оралымдары арасындағы қынаптан қанның бөлінуі (егер етеккір әлі келіп жүрсе) немесе менопаузадан кейінгі пайда болатын етеккір;
- жыныстық қатынас кезіндегі ыңғайсыздық;
- жиі зәр шығару, ішектерді босатудың қиындауы - киста айтарлықтай мөлшерге жеткенде (5 см және одан да көп) байқалады.
Егер киста тез өссе, іштің күрт өсуі байқалады. Кейде асқазан бір жағынан шығып тұрғандай асимметриялы болады.
Диагностикалық әдістер
Аналық без кисталарының диагностикасы әдетте күрделі. Киста гинекологтың креслосында тексеру кезінде, маман іштің төменгі бөлігін пальпациялағанда анықталуы мүмкін. Тереңірек диагноз қою үшін дәрігер сізді қосымша тексеруге жібереді.
Ең алдымен науқасқа ультрадыбыстық зерттеу жүргізіледі. Бұл әдіс қарапайым және көп ақпарат бере алатын әдіс, сондықтан ол гинекологияда кеңінен қолданылады. Ультрадыбыстық аппарат кез келген мөлшердегі кисталарды тамаша анықтайды, оның көмегімен олардың нақты локализациясын анықтауға болады.
Дәлірек диагноз қою және кистаның қатерлі/қатерсіз екенін анықтау үшін жамбас қусындағы мүшелерге МРТ жасалады.
Ісік маркерін анықтау үшін алынатын қан сынағы (CA-125) кистаның қатерлі екенін рбір мәнде растай алмайды, өйткені ол жалған оң және жалған теріс нәтиже бере алады.
Менопауза кезінде аналық без кисталарын емдеу әдістері
Табылған кисталардың барлығы емдеуді қажет етпейді. Егер киста симптомсыз, қатерсіз, кішкентай болса, онда менопаузадағы және постменопаузадағы әйелдерге әдетте мезгіл мезгіл қаралып тұру ұсынылады. Бұған ультрадыбыстық зерттеу арқылы 3 немесе 6 ай сайын кистаның мөлшерін бақылау, сондай-ақ CA-125 тексеру кіреді.
Егер киста онкология жағынан қаупі жоғары болса, көлемі үлкен болса немесе әйелді қатты алаңдатса, дәрігерлер оны алып тастауды жөн көреді. Хирургияның заманауи әдістері мұны мүмкіндігінше аз жарақаттанусыз алып тастауға мүмкіндік береді, көбінесе операция лапароскопия арқылы жүзеге асырылады.
Кистаны қалай алып тастауға болатыные, дәрігер шешеді. Сіз тек кистаны немесе бүкіл аналық безді кистамен толығымен алып тастай аласыз. Менопаузадағы әйелдер үшін екінші нұсқа ұсынылады, өйткені аналық бездер өздерінің репродуктивті және гормон өндіруші функцияларын орындамайды және бұл емдеу әдісі кезінде жаңа кистаның пайда болу қаупі нөлге дейін төмендейді.
Отадан кейін қалпықа келтіру процесі қысқа мерзімде, әдетте салдарсыз өтеді.
Маңызды! Аналық бездердің кез келген кистасын дәрігер анықтап, емдеу керек. Сіз өзін-өзі диагностикалаумен айналыса алмайсыз, тіпті одан да көп, менопаузадағы аналық бездердің кисталарын халықтық емдеу әдістерімен емдеуді жүзеге асыруға болмайды.